به گزارش شیرازه این آئین ها اگرچه فقط در دهه اول محرم توسط مردم شیراز انجام می شد اما در واقع پیوندی ناگسستنی با آداب و رسوم مردم مهمان نواز این دیار داشته و فراموش شدن آنها باعث کمرنگ شدن فرهنگ اصیل شیرازیها می شود.

فراموش شدن آیینهای دهه اول محرم در شیراز

یک هنرمند عرصه تعزیه در استان فارس در مورد آئین ها ورسوم دهه اول محرم در شیراز به خبرنگار مهر گفت: در گذشته مردم شیراز آئین ها و رسوم بسیاری در دهه اول محرم داشتند که امروزه با گذشت زمان بیشتر آنها رنگ فراموشی به خود گرفته اند.

علی رضا حیدرپورفرد تصریح کرد: در گذشته مردم هر محله در شهر شیراز تلاش می کردند تعداد سینه زنان آن محله بیشتر از سایر نقاط شهر باشد و علاوه بر آن برای زیباتر شدن علم ها و پرچم های هیئت محل نیز بسیار تلاش می کردند.

وی ادامه داد: روسای محلات و هیئت ها، تکیه ها و مساجد را محل جمع شدن سینه زنان قرار می دادند و افرادی که نذرکرده بودند برای امام حسین (ع) علم و پرچم بسازند نیز در این مکانها آن را به بزرگان هیئت ها تقدیم می کردند.

حیدرپور اضافه کرد: مردان قدرتمند هر محله طبق هایی را که مملو از چراغ و آیینه بود برسر می گذاشتند و سر چهارراه ها به دور خود می چرخیدند، مردم نیز در این مواقع صلوات می فرستادند.

حیدر پورفرد افزود: علاوه بر حمل طبق، مردان قدرتمند پایه علامت که از جنس فلز و بسیار سنگین بود را بر روی شال خود که بر کمر بسته بودند می گذاشتند و با دیدن شاهچراغ(ع) به گونه ای خم می شدند که فنر بالای علامت که دارای زنگی بزرگ بود نیز به به حرم مطهر تعظیم می کرد.

وی در مورد مسیر حرکت سینه زنان شیرازی در قدیم نیز ابراز داشت: مقصد تمام گروه های سینه زنی در شیراز شاهچراغ(ع) بود اما گروه سینه زنان در شیرازبه دو گروه تقسیم می شدند و هرگروهی که زودتر به محوطه سید میر محمد می رسید وارد بازار آقا و سپس وارد صحن شاهچراغ می شد، سپس گروه سینه زنان در مقابل حرم شاهچراغ می ایستادند و نوحه خوان آن دسته برای سایرین نوحه می خواند در پایان نیز هیئت از در دیگر شاهچراغ خارج می شد تا نوبت به گروه های دیگر برسد.

وی در ادامه عنوان کرد: تعزیه خوانی و پرده خوانی، چاوش خوانی(شعر خوانی در مورد کربلا و جمع کردن مسافر برای سفر با اسب به کربلا )از دیگر مراسم دهه اول محرم در شیراز بود که به شکلی متفاوت با اجراهای امروزی انجام می شد.

حیدر پورفرد تاکیدکرد: مراسم تعزیه در گذشته به گونه ای بود که 10 گروه برای اجرای تعزیه در هیئت های عزاداری حرکت می کردند ولی هر گروه فقط یک قسمت مشخص شده از تعزیه را برای افراد حاضر می خواند و سپس برای اجرا همین قسمت به سمت هیئت بعدی حرکت می کردند.

وی یادآور شد: گروه های تعزیه به ترتیب و پشت سرهم به هیئت ها وارد می شدند و بدین وسیله یک تعزیه با همکاری 10 گروه تعزیه خوان برای هیئت ها اجرا می شد و افراد حاضر در این مکان ها بیش از یک هزار تعزیه خوان رادر هنگام اجرای تعزیه می دیدند.

هنرمند عرصه تعزیه  در استان فارس اظهار داشت: حضور مردم در دارالرحمه و جوانان آباد به منظور دیدار با اهل قبور ، حمل کوزه آب توسط پیران و کودکان در روز تاسوعا و سر دادن شعار "روز تاسوعا ست امروز کربلا غوغاست امروز" از دیگر مراسم اجرا شد توسط مردم شیراز در دهه اول محرم بود.

حیدرپورفرد تاکید کرد: در شیراز قدیم افرادی خاص اسبی با لباس های مخصوص به اسم اسب ذوالجنان را تزئین می کردندو آن را در کوچه ها می چرخانند ، کسانی که تمایل داشتند این اسب را به منزل خود دعوت می کردند و سپس مراسم عزاداری برپا می گردید.

وی ادامه داد: بسیاری از مردم شیراز اعتقاد داشتند اگر کودکان و مریض های خود را از زیر شکم اسب ذوالجنان عبوردهند فرد بیمه امام حسین (ع) می شود و بیمار شفا می یابدو در بسیاری مواقع به خاطر خلوص نیت مردم این اتفاق می افتاد.

هنرمند عرصه تعزیه  در استان فارس در مورد نحوه پذیرای مردم گذشته شیراز دردهه اول محرم از هیئت های عزاداری نیز گفت: درشیراز قدیم مردم تمایل داشتند غذا به طور حتم در منزل شخص نذرکننده پخته شود زیرا که به اعتقاد آنها جوشیدن دیگ غذایی امام حسین(ع) در داخل منزل باعث برکت و رفع مشکلات می شد.

حیدرپورفرد اضافه کرد: در گذشته شیرازی ها تلاش می کردند سفره و غذایی که برای امام حسین (ع) برپا می شود بسیار مجلل باشد که در همین راستا پلو و خورشت سبزی، شکر پلو و قیمه، پلو وخورشت بادنجان ، حلوای کاسه ، آش ماست، و میوهای مربوط به آن فصل به طور حتم در سفرهای ایجاد شده برای امام حسین(ع) وجود داشت.

وی تصریح کرد: در زمان برپایی سفره برای امام حسین(ع) در شیراز تمامی اهالی محل برای کمک کردن به صاحبخانه اعلام آمادگی می کردند و اعتقاد داشتند هر عمل خیری که برای سالار شهیداََن انجام شود به واقع آن شخص و خانواه اش را در برابر مشکلات و بیماری ها یک ساله پیشرو بیمه می کند.

هنرمند عرصه تعزیه  در استان فارس یادآور شد: نوشیدنی های که مردم شیراز در گذشته برای پذیرایی از هیئت های عزاداری استفاده می کردند شامل گلاب، عرق نسترن، عرق بیدمشک بود که در برخی موارد افراد علاقمندان برای پذیرای به همراه هیئت ها تا شاهچراغ(ع) نیز می رفتند.

حیدر پورفرد همچنین اظهار امیدواری کرد که با همت مردم و همکاری مسئولان بسیاری از آئین ها و رسومی که در شهر شیراز به فراموشی سپرده شده دوباره زنده شود تا بدین وسیله نسل کنونی با آداب و رسوم نیاکان خود بیگانه نباشد.