به گزارش شیرازه، درگذشته هایی نه چندان دوردرهای قدیمی معمولا دو لنگه یا دو لته بودند و روی هر کدام از آن ها کلونی وجود داشت که با دیگری فرق می کرد.  که امروز از انها خبری نیست وجای خود رابه آیفون تصویری ها داده است  ودرخاطره ها جای دارد.

کلون هایی که یکی برای بانوان و دیگری برای آقایان بود واز صدای انها می شود تشخیص داد که چه کسی درب را می کوبد آن که سبک تر بود وسمت  راست بود مختص خانمها وآنکه سمت چپ بود وسنگین تر مختص اقایان وکسی که در خانه بود از صدا تشخیص می داد آنه درب را می کوبد زن است یا مرد تا خود وحجابش را برای امدن درب دم مهیا کند خانه ها قدیمی پر بودند از رمز و راز، پر بودند از فلسفه وجودی، فلسفه ای که خشت به خشت و ذره به ذره آن ها را در بر می گرفت، حتی کوچک ترین اجزای خانه هم بدون فکر و فلسفه رها نمی شدند، دقیقا مثل همین کلون ها و کوبه ها. درهای قدیمی معمولا دو لنگه یا دو لته بودند و روی هر کدام از آن ها کلونی جود داشت که با دیگری فرق می کرد.

اگر درب های چوبی قدیمی را دیده باشید متوجه می شوید که بر روی درب دو حلقه مجزا و متفاوت تعبیه شده که شاید ذهن ها را به این سوال معطوف کند که دلیل این دو حلقه متفاوت بر روی درب های قدیمی چیست؟برای چرایی و فلسفه این نوع درب ها به سراغ قدیمی هایی که خانه هایشان چنین دربی داشته رفتیم که با علل و چرایی  جالب تعبیه این نوع حلقه ها مواجه شدیم و به این پی بردیم که گذشتگان ما چقدر ظرافتمندانه به مسئله حیا و حجاب اهمیت می دادند.

یکی از پیرمردهای  قدیمی سپیدانی در خصوص چرایی این حلقه ها به خبرنگارماگفت: این دو حلقه ای که بر روی درب ها دیده می شود یکی حلقه و دیگری کوبه نام دارد که حلقه مخصوص در زدن بانوان و کوبه نیز مخصوص در زدن آقایان است تا با تفاوت صدای این دو اهالی خانه متوجه شوند که چه کسی مرد یا زن پشت در است.

معمولا کوبه هایی که در لنگه سمت چپ نصب می شدند، به شکل سر شیر، مشت گره کرده یا اشکالی از این قبیل بودند و به نسبت کوبه های سمت راست سنگین تر، به همین دلیل صدایی بم تر داشتند، که اگر مردی بر خانه ای مهمان می شد این کوبه را می کوفت تا اهالی خانه بدانند که مردی بر آن ها مهمان است و به همین دلیل اقای خانه به استقبال او می رفت.کوبه های مردانه معمولا به نام درکو شناخته می شدند.

اما کوبه هایی که بر لنگه سمت راست می نشستند، کوبه هایی ظریف به شکل انگشتان دست یا فرشته بودند که وقتی نواخته می شدند صدایی زیر تر تولید می کردند و اهل خانه را از وجود بانویی در پشت در مطلع می کردند تا خانوم خانه با خوشرویی به استقبال او برود. کوبه های مخصوص بانوان را ئَلکه به معنی حلقه می نامیدند.

کاش خانه های امروزی هم همان حس و حال خانه های قدیمی ایرانی را حفظ می کرد، درب های چوبی و دوست داشتنی، هشتی هایی که سقف هایش پر بود از خوشه های انگور آویزان، حیاط هایی باصفا که دور تا دورش صنوبر و درخت انجیر و توت پر بود، و انعکاس نور خورشید و بازی رنگ در پنجره های ارسی از همیشه زیبا تر به نظر می رسید، همان خانه هایی که درب هایش کلون و کوبه داشت، کلون و کوبه هایی که صدایش اهالی خانه را از جنسیت فرد پشت در مطلع می کرد، کلون هایی که امروزه جایشان را به آیفون های تصویری داده اند.

همان طور که گفتیم آقایان از کوبه های سمت راست و خانم ها هم از کوبه های سمت چپ استفاده می کردند، و اهالی خانه را خبر می دادند، اما گاهی هم این کوبه ها به تناوب کوبیده می شد، صدای کوبیده شدن هر دو کوبه با هم برای اهل خانه شادی به ارمغان می اورد چرا که آن ها را بشارت می داد که خانواده ای بر آن ها مهمان شده است.

درست است که امروزه دیگر رمق خانه های قدیمی را در شهر نمی بینیم و هر جا را که نگاه می کنیم، درب های آهنین رنگ و وارنگ و بعضا از رنگ و رو افتاده جای شان را به درب های چوبی و زیبای قدیمی داده اند و جای کلون هایی که زمانی باعث می شدند تا از جایت تکانی بخوری سر صبر و حوصله به استقبال مهمانت بروی حالا جایشان را با آیفن های تصویری که تنها با یک دکمه درب را باز می کنند و لذت استقبال در بدو ورود ا از ما گرفته اند، اما هنوز هم می توان بعضی از این المان های دوت داشتنی را در خانه ها جای داد.

منبع: مارگون