بوسنی و هرزگوین در جام جهانی 2014 با ما همگروه شد. وقتی دیشب اسم این کشور از گلدان بیرون آمد تا در کنار ما ، آرژانتین و نیجریه در گروه  F  جام جهانی قرار بگیرد، خیلی ها حس عجیبی داشتند.

  به گزارش شیرازه به نقل از مجله مهر؛ ما و بوسنی در فضاهای مختلف خاطره داریم. از فوتبال و جنگ گرفته تا موسیقی و سینما. 20 سال قبل، وقتی آنها از یوگسلاوی اعلام استقلال کردند، 4 سال درگیر جنگ  خونینی با صرب ها و کروات ها شدند. جنگی که باعث شد تا ما نام خیلی از شهرهایشان مثل سارایوو، گوراژده، سربرنیتسا، بیهاج و... را از بر شویم و اسامی چهره های موثر جنگ مثل علی عزت بگوویچ (رئیس جمهور فقید بوسنی)، فرانیو توژمان (رئیس جمهور کرواسی)، اسلوبودان میلوسویچ (رئیس جمهور یوگسلاوی) در کنار قصاب های بالکان مثل «رادوان کارادزیچ»، «رادیچ» و «ملادیچ» وارد ذهن هایمان شود. مجموعه پیش رو چند برش از این خاطرات است.

20 سال قبل، اولین و آخرین فیلم سینمای ایران درباره بوسنی ساخته شد. ابراهیم حاتمی کیا که آن روزها 35 ساله  بود،بعد از موفقیت خیره کننده «از کرخه تا راین»، «خاکستر سبز» را ساخت. در این فیلم غیرمتعارف از نظر روایت، «هادی» مستندسازی ست که برای پیدا کردن دوستش«عزیز» که در بوسنی گم شده به آنجا می رود. هر دو نقش را آتیلا پسیانی بازی کرد تا هادی حتی در ظاهر هم، قدم در راه عزیز بگذارد. حاتمی کیا، ششمین فیلم اش را در 4 ماه با 2 هزار سیاهی لشگر و فقط با 2 بازیگر ایرانی (آتیلا پسیانی و اصغرنقی زاده)  در جمهوری اسلواکی ساخت. خاکستر سبز در 6 رشته نامزد جشنواره دوازدهم فیلم فجر شد اما یک دیپلم افتخار برای موسیقی گرفت.

تاریخ فوتبال بوسنی و هرزگوین، با فوتبال ایران گره خورده است.آنها که اولین بازی رسمی شان پس از استقلال این کشور را با تیم ملی فوتبال ایران انجام دادند، تا به حال 6 بار رودر روی تیم ملی فوتبال ایران ایستاده اند. آنها حدودا یک سال بعد از اعلام استقلال کشورشان در 21 شهریور 1373 به ورزشگاه آزادی آمدند و 3-1 ما را بردند. آنها 5 بار دیگر هم با ما بازی کردند که 4 بار باختند و یک بار مساوی کرده اند. «حسن صالح حمید زیچ» بازیکن سرشناس این تیم  که یک دهه بال راست بایرن مونیخ بود هم در 14 بهمن 1383 با بازوبند کاپیتانی بوسنی به تهران آمد اما بوسنی  2-1 به ما باخت. بوسنی، آخرین بار در 21 مرداد 1388، در سارایوو میزبان ایران بود که با 3 گل تیموریان، برهانی و شجاعی، 3 -2 مغلوب ما شد.

20 سال قبل و وسط جنگ بوسنی، همخوانی حماسی یک گروه کر بوسنیایی مدام از رادیو و تلویزیون پخش می شد. کسی ترجمه آن را نمی دانست اما ریتم و فضای عجیبی داشت. این گروه، چندباری هم به ایران سفر کردند. نادر طالب زاده، سال 1371 از این کار برای تیتراژ مجموعه مستند 10 قسمتی «خنجر و شقایق» استفاده کرد. مستندی که از آخرین نویسندگی ها و گویندگی های شهید آوینی بود.

سرود معروف گروه بوسنیایی را می توانید اینجا ببینید:

تیمی که با ما همگروه شده، خط حمله وحشتناکی دارد. «ادین ژکو» مهاجم تیم منچسترسیتی و «وداد ایبسویچ» بازیکن اشتوتگارت به همراه بقیه در 10 بازی  مرحله مقدماتی در گروه G  اروپا، 30 گل به یونان، لیتوانی، لتونی، اسلواکی و لیختن اشتاین زدند و 25 امتیاز گرفتند. آنها چهارمین خط حمله برتر مرحله مقدماتی بودند و در رتبه بندی فیفا در رتبه 21 ام و بالاتر از فرانسه، کرواسی، مکزیک، سوئد و ....قرار دارند.

علی عزت بگوویچ، اولین رئیس جمهور بوسنی، 2 بار در شهریور 1372 و مهر 1378 به ایران آمد. صرب ها در میانه جنگ، چند روزی او را به اسارت گرفتند. بگوویچ، 10 سال قبل در  21 اکتبر 2003 ( 29 مهر 1382 شمسی) در 78 سالگی درگذشت. کتاب خاطرات او به تازگی به زبان فارسی ترجمه شده است.

میرسلاو بلازویچ هم اهل این کشور است. مربی 75 ساله ای که در مقدماتی جام جهانی 2002 روی نیکمت تیم ملی ما نشست. او که کرواسی را در جام جهانی 98 فرانسه، به مقام سومی رسانده بود، سرمربی یکی از بهترین تیم های ملی فوتبال ایران بود که البته راهی به جام جهانی 2002 نیافت.عاشق رانندگی ما ایرانی ها شده بود.برای مترجمش در ایران به خواستگاری رفته بود، می گفت در کرواسی، او را «ایرانی» می دانند و ترکیبش با مترجم همیشگی اش چلنگر، زوجی جذاب از او ساخته بود.  تیم ملی در زمان مربیگری یک سال و 6 ماهه  او، هجومی بازی می کرد. اما نتوانست به جام جهانی برود. ما با او در پلی اف آسیا- اروپا، مقابل ایرلند قرار گرفتیم. حماسه ملبورن، این بار در دوبلین تکرار نشد تا او از ایران برود. او پارسال به ایران برگشت و چند ماهی مربی مس کرمان شد که البته موفق نبود.

در 4 سال جنگ بوسنی که با اوایل دهه 70 شمسی مصادف شده بود، ایرانی ها کمک زیادی به مسلمانان بوسنی که تنها کشور اسلامی اروپا بودند می کردند. حتی آیت الله احمد جنتی از سوی مقام معظم رهبری به عنوان نماینده ویژه در امور بالکان منصوب شد که هنوز هم این مسئولیت را برعهده دارد. تمبرها و کتاب های زیادی درباره بوسنی در آن سال ها به چاپ رسید. روزنامه ها و تلویزیون هم پر از اخبار جنگ بوسنی بودند.

  حالا باید تا 4 تیرماه 1393 صبر کرد و منتظر هفتمین دیدار رسمی فوتبالی میان ایران و بوسنی و هرزگوین ماند. دیداری که دوباره، کلی خاطره را برای ما زنده خواهد کرد. این بار اما در فضایی کاملا جدی و در میدانی به نام جام جهانی 2014. آیا بازی با بوسنی، این بار هم برای ما خاطره ای خوش خواهد داشت؟