به گزارش شیرازه،  شورای نگهبانی یکی از مهم‌ترین نهادهای نظام اسلامی است که در  26 تیرماه 1359 تاسییس شد. به همین مناسبت مصاحبه بام فارس با محمدحسین استوار مسئول دفتر شورای نگهبان خرم بید را در ادامه بخوانید:

با تبریک به مناسبت فرارسیدن ۲۶ تیرماه سالروز تأسیس شورای نگهبان، نظر شما درباره اهمیت و نقش شورای نگهبان چیست؟

ضمن تشکر از دست اندرکاران این رسانه، درباره اهمیت نقش و جایگاه شورای نگهبان بهترین کلام را در نگاه بزرگان می‌توان یافت. امام خمینی( ره) در زمان حیات مبارکشان بارها بر اهمیت و جایگاه این نهاد و لزوم حفظ شئونات آن تاکید نمودند. از جمله اینکه: «شورای نگهبان حافظه احکام مقدس اسلام و قانون اساسی هستند من با نهاد شورای نگهبان صد در صد موافقم و عقیده ام هست که باید قوی و همیشگی باشد». رهبر معظم انقلاب نیز به مناسبت‌های مختلف لزوم صیانت از این دستاورد مهم انقلاب را یادآور شده و مورد تاکید قرار داده اند. از جمله اینکه: «این نهاد (شورای نگهبان) بر اساس قانون موظف است از ورود ناخالصی‌ها به ارکان نظام جلوگیری کند و اگر شورای نگهبان این وظیفه را بر عهده این نداشت یقینا نظام دچار مشکلات فراوان می‌شد.  پاسداری از جایگاه شورای نگهبان وظیفه مسئولین است».

دلیل تشکیل شورای نگهبان در نظام اسلامی چه بود؟

اگر تاریخ را ورق بزنیم خواهیم دید که یکی از مشکلات اصلی و عمده انسان در فاصله گرفتن او از دین و از فطرت خداجویی خویش است و عامل مهم این مشکل، تحریف دستورات دینی تحت تاثیر برخی القائات و تعصبات جاهلانه و برنامه‌های هدفمند و یا در نتیجه انکار نقش دین در زندگی انسان از سوی برخی معاندین با اهداف استکباری و استعماری صورت گرفته است. بشر همواره در تلاش بوده است تا با وضع قانون زندگی را برای خود بهتر و سالم تر سازد، اما در پاره‌ای زمان‌ها غافل از این موضوع بوده است که اگر قانون خلاء و کاستی‌هایی داشته باشد و نتواند انتظارات انسان نظیر خدامحوری عدالت ظلم ستیزی کمال جویم مردم‌سالاری را برآورده کنند چه باید کرد. دین برنامه جامعی است که به تناسب تکامل، هم نیازهای بشر در آن دیده شده و هم برای نیازهای او چاره اندیشی شده است. پس انسان چاره ای ندارد که قوانین را که ساخته و پرداخته دست خود اوست، با دین که یک برنامه جامع الهی است منطبق سازد. لذا در این بین نیاز به نهادی است که به این ضرورت پرداخته و هرجا شائبه انحراف از دین به وجود آمد جلوی انحراف را گرفته و جامع را به مسیر درست خویش راهنمایی کند. به همین دلیل اعضای خبرگان قانون اساسی در سال ۱۳۵۸ ضمن اهتمام ویژه به این موضوع کوشیدند این نهال را با عنوان «شورای نگهبان» در قانون اساسی جای دهند.

قبل از انقلاب اسلامی مجلس‌هایی تشکیل می‌شدند که  کار قانون‌گذاری را بر عهده داشتند، آیا بر قوانین تصویب شده در آن زمان نیز نظارت می‌شد؟

سابقه  شورای نگهبان در کشور ما به زمان مشروطه برمی‌گردد، در زمان مشروطه عالمان دینی احساس کردند که دین به عنوان رکن اصلی و اساسی یک کشور مسلمان نقشی در قوانین مصوب مجلس ندارد و ادامه این روند موجب می شود که نه تنها قوانین به موازین شرعی نزدیک نباشد بلکه بعضاً با آن در تضاد هم باشند. لذا متفقا بر لزوم تطبیق قوانین با شرع مقدس اسلام اصرار ورزیده و موفق به تصویب اصلی به نام اصل دوم متمم قانون اساسی به نام «اصل طراز» شدند که بر اساس این اصل با تشخیص علمای اعلام مواد قانونی مجلس نباید مخالفتی با قواعد اسلامی داشته باشد. اما نظام مشروطه نتوانست اصل طراز را به سرمنزل مقصود برساند و آرمان‌های مشروطیت از جمله نفی استبداد فردی، نفی سلطه اجانب، اجرای احکام اسلامی، تحقق عدالت و پذیرش نقش مردم در فرایند تصمیم‌گیری ناکام ماند که سرانجام این عامل‌ها موجب سرنگونی رژیم پهلوی شد.

آیا نهادی مانند «شورای نگهبان» در قوانین سایر کشورها وجود دارد؟

در بسیاری از کشورهای دیگر هم نهادهای مشابه شورای نگهبان تحت عنوان «دادگاه قانون اساسی»، «شورای قانون اساسی» یا «دیوان قانون اساسی» وجود دارد که صرفاً وظیفه تطبیق مصوبات مجلس با قانون اساسی کشور خود را دارند و به دلیل اینکه فاقد تطبیق دینی است از تکامل کمتری نسبت به شورای نگهبان برخوردارند.

هجمه‌ها علیه شورای نگهبان با چه هدفی انجام می‌شود؟

شورای نگهبان از جمله ارکان مهم و برجسته نظام است که دشمن با هدف سکولاریزه کردن انقلاب و نظام تمام هجمه خود را در عرصه‌های مختلف به ویژه در عرصه انتخابات روی این نهاد متمرکز نموده و همواره سعی بر آن دارد تا از طریق تشویق به نافرمانی‌های مدنی و نافرمانی قانونی از این نهاد ارزشمند مشروعیت زدایی و اعتبار زدایی نماید. این نهاد نقطه تهدید برای دشمن محسوب شده و به همین دلیل هجمه علیه این نهاد موثر دائماً در دستور کار دشمن بوده و خواهد بود به همین دلیل است که امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری مدظله العالی همواره از شورای نگهبان قاطعانه حمایت کرده اند.

چه وظایفی در قانون اساسی بر عهده شورای نگهبانی قرار گرفته است؟

شورای نگهبان به عنوان یک رکن مهم از ارکان نظام جمهوری اسلامی ایران وظایف قانونی دارد که از جمله این نهاد مطابق اصل ۹۱ قانون اساسی شورای نگهبان وظیفه تطبیق مصوبات مجلس با موازین اسلامی و قانون اساسی را برعهده دارد تا در صورت عدم مغایرت مصوبات با موازین اسلامی و قانون اساسی صورت قانونی به خود گیرد. با این اقدام است که شورای نگهبان از اسلامیت نظام حفاظت می‌کند، همچنین مطابق اصل ۹۸ قانون اساسی، شورای نگهبان تنها نهادی است که قانون اساسی را تفسیر می‌کند و تفسیر آن در حکم قانون اساسی است. وظیفه قانونی دیگر این نهاد نظارت استصوابی است، مطابق اصل ۹۹ قانون اساسی شورای نگهبان با نظارت موثر و کارآمد بر انتخابات اعم از بررسی صلاحیت داوطلبان نامزدی انتخابات و همچنین نظارت بر روند برگزاری انتخابات، صحت و سلامت آن را تضمین می‌کند که با این اقدام حافظ جمهوریت نظام خواهد بود.

عملکرد دفتر شورای نگهبان در شهرستان خرم‌بید را چگونه بوده است؟

در راستای ماموریت شورای نگهبان، دفتر نظارت خرم بید با بهره‌گیری از توان بیش از ۲۰۰ نفر ناظرین بومی شهرستان از سال ۱۳۷۹ تاکنون شاهد برگزاری چندین دوره انتخابات سالم شامل انتخابات خبرگان رهبری مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری در شهرستان بوده است.

منبع: بام فارس