به گزارش سرویس سیاسی شیرازه، چندی پیش، دفتر پایگاه تحلیلی خبری شیرازه، میزبان رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی بود. بهانه حضور این جانباز هسته ای در جمع اعضای هیئت تحریریه شیرازه، واکاوی پیشینه و آینده راکتور تحقیقاتی آب سبک شیراز بود که از سال 92 پرونده ساخت آن به بایگانی رفت. ماحصل این گفتگو در دو بخش تقسیم شده که بخش اول آن 10 روز پیش منتشر شد و اکنون قسمت دوم این گفت و شنود در ادامه می آید.

رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی با اشاره به مزیت‌های فارس در حوزه کشاورزی اظهار کرد: فارس استان شناخته شده به لحاظ کشاورزی است و محصولات باغی خوبی در شهرستان‌ها از جمله شهرستان ارسنجان، جهرم، فسا، کازرون و داراب تولید می شود و علاوه بر این هم کشت آبی و هم کشت دیم و هم تنوع محصول در فارس زیاد است بنابراین دنبال توسعه کار کشاورزی هسته ای در این استان بودیم.

فریدون عباسی ضمن اشاره به ضرورت ساخت یک مرکز پرتودهی گاما در جای مناسبی بین چند شهر کشاورزی اصلی گفت: از طریق پرتودهی محصولات، ماندگاری آن‌ها افزایش می‌یابد یعنی پرتودهی باعث می‌شود نگهداری محصولی که بیش از سه چهار ماه نمی‌توان آن را نگه داشت به سه تا چهار سال افزایش یابد و همچنین به دلیل اینکه دیرتر آفت می‌زند دارای ارزش صادراتی بیشتری می‌شود.

با پرتودهی می توان از آفت زدگی انار و انجیر جلوگیری کرد
رئیس انجمن هسته ای ایران با بیان اینکه مطالعاتی درخصوص پرتودهی انار داشته‌ایم که در شهرستان‌های ارسنجان، نی‌ریز و کازرون کشت می‌شود، خاطرنشان کرد: انجیر زود دچار آفت می‌شود و کیفیت محصول را از بین می‌برد و ضایعاتی می‌شود اما اگر براساس فرمول‌های خاص و به اندازه پرتودهی شود به‌طوری که ارزش غذایی محصول از بین نرود، می‌توان از پیشرفت ضایعات و رشد حشره در آن‌ها جلوگیری کرد.

وی با اشاره به انجام کشت دیم در استان فارس تصریح کرد: می‌توان کشت دیم را مدیریت کرد که زمان کوددهی آن کی باشد که بیشترین بازدهی و افزایش تولید را داشته باشد.

عباسی با بیان اینکه در شهرستان‌های کامفیروز و نورآباد ممسنی برنج کشت می‌شود و به‌صرفه است که بذرها از طریق صنعت هسته‌ای اصلاح و پرتودهی شود، گفت: در سال 1391 یک مزرعه را در آمل پرتودهی و مشاهده کردیم ساقه‌های برنج مزرعه معمولی که به عنوان شاهد در کنار مزرعه پرتودهی شده بود، دچار افتادگی شد ولی محصول پرتودهی شده آسیبی ندید که از شبکه مازندران نیز با کشاورزان مصاحبه کردند و آنان تقاضای استفاده از محصولات پرتودهی شده را داشتند.

رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی به کم‌کاری سازمان جهاد کشاورزی برای ترویج کشاورزی هسته‌ای اشاره و ابراز کرد: وقتی دیدیم سیاست ترویجی سازمان جهاد کشاورزی همراه با ما نیست، یک سیاست ترویجی را در پیش گرفتیم و توان و نیروی خود را برای کمک به ترویج کشاورزی هسته‌ای گذاشتیم بنابراین در استان‌های شمالی افرادی را به مدارس شبانه‌روزی و راهنمایی فرستادیم و بین آنان بروشورهایی توزیع کردند که به آن‌ها کمک می‌کرد مزیت‌های کشاورزی هسته‌ای را برای خانواده‌های خود مطرح کنند.

عباسی با اشاره به یکی از سفرهایی که به استان مرکزی برای راکتور اراک داشته است، یادآور شد: در این سفر وقتی کشاورزی هسته‌ای را برای آقای شعبانی‌فر، استاندار وقت استان مرکزی که اصالتاً استان فارسی است و کشاورزی خوانده و به مسائل کشاورزی و دامی علاقه داشت، توضیح دادم خیلی مثبت برخورد کرد و پیشنهاد داد استان مرکزی را برای کشاورزی هسته‌ای استان پایلوت قرار دهیم.

وی همکاری استانداری، سازمان جهاد کشاورزی و سایر ادارات استان مرکزی برای اجرای پروژه‌های کشاورزی هسته‌ای ارزشمند توصیف و اظهار کرد: برای درمان ریشه لوبیا در شهر خمین یک اقدام اولیه کردیم که موفق بودیم و به اظهار کارشناسان توانستیم 30 درصد تولید لوبیا را در مزرعه نمونه بالا ببریم که این دستاورد خیلی خوبی بود.

به دنبال خرید ساختمان برای راکتور تحقیقاتی شیراز بودیم
دانشمند هسته‌ای کشورمان با بیان اینکه بحث کشاورزی هسته‌ای را در استان فارس نیز شروع کردیم و سازمان جهاد کشاورزی و استانداری فارس در آن زمان همکاری خوبی با ما داشتند، گفت: به دنبال خریدن ساختمان در شیراز بودیم که برای راکتور تحقیقاتی یک ستادی داشته باشیم و یک خانم اهل شیراز که کشاورزی خوانده بود را نیز استخدام کردیم و به وی کشاورزی هسته‌ای را آموزش دادیم و در آنجا مستقر شد تا کم‌کم ساختمان تجهیز و راه‌اندازی شود و نیروهای بیشتری جذب کنیم.

عباسی به همکاری با دانشگاه شیراز در زمینه کشاورزی و راکتور تحقیقاتی اشاره و تصریح کرد: با دکتر نعمت‌اللهی و دکتر حداد هماهنگی و صحبت شده بود که کشاورزی هسته‌ای در دانشکده کشاورزی و راکتور تحقیقاتی در بخش فیزیک دانشکده علوم و دانشکده مهندسی پیگیری شود و مقدمات کار را نیز فراهم کرده بودیم.

وی در ادامه کاربردهای صنعت هسته‌ای در پزشکی را برشمرد و گفت: در صنعت هسته‌ای کشور هم رادیوداروهای تشخیصی و هم درمانی ساخته و تولید می‌شود و تا زمانی که راکتور تهران کار کند ما امکان تولید برای خودمان داریم و بخشی از تولیدات را هم می توانیم به کشورهای اطراف صادر کنیم.
طی 20 تا 30 سال آینده حدود 300 شتاب دهنده الکترون نیاز داریم
جانباز هسته‌ای کشور با انتقاد از اینکه بحث شتاب دهنده‌ها و استفاده از آن در کشور ما جدی گرفته نشده است، توضیح داد: ما طی 20 تا 30 سال آینده حدود 300 شتاب دهنده الکترون برای بیمارستان‌ها نیاز داریم؛ این عدد خوبی است که آن‌را بومی‌سازی کنیم و در داخل کشور بسازیم اما عده‌ای سودجو و دلال در کشور هستند که می‌خواهند از شرکت‌های کشورهایی مثل چین این کالا را وارد کنند و در بیمارستان‌ها قرار دهند به خصوص پزشکان چون در حوزه فنی مهندسی نیستند بیشتر به دنبال خرید دستگاه هستند که یک اپراتور با آن کار کند و آن‌ها کار پزشکی خود را انجام دهند.

رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه سازمان انرژی اتمی از سال 1390 تلاش کرد درخصوص ساخت لیزرهای پزشکی و شتاب‌دهنده با وزارت بهداشت به توافق برسد، یادآور شد: با هماهنگی با دستجردی، وزیر بهداشت و سلطانخواه، معاون علمی رئیس‌جمهور توافق‌نامه‌هایی برای ساخت شتاب‌دهنده‌های الکترون منعقد شد بنابراین کار تحقیقاتی را به دانشگاه و کار طراحی و ساخت را به یک شرکت سپردیم و تقریبا یک کنسرسیوم مانند درست کرده بودیم که کار را با فارغ‌التحصیلانی که انگیزه داشتند در یکی از شرکت‌های خصوصی که از طرف سازمان انرژی اتمی پشتیبانی می‌شد، شروع کردیم.

طوری عمل کردند که انگار شتاب‌دهنده جزء نیاز کشور نیست
عباسی با اشاره به ضرورت حمایت از بخش خصوصی تصریح کرد: شرکت دانش‌بنیانی را ایجاد و حمایت کردیم و به آن‌ها گفتیم هر سال حمایت از شما را کم می‌کنیم تا بتوانید طی پنج سال مستقل کار کنید یعنی نمونه‌های اولیه شتاب دهنده تولیدی را می‌خریم تا بیمارستان‌ها کیفیت محصول تولیدی شما را قبول کنند اما متاسفانه همه این برنامه‌ها با تغییر مدیریت رو به نزول گذاشت و دو سالی است که به کما رفته‌اند به گونه‌ای که انگار این‌ها ازجمله نیازهای کشور نیست و تغییرات مدیریتی وسیع و غیرمنطقی انجام شد یعنی فقط بخاطر اینکه مدیری را من منصوب کرده بودم یا اینکه شاگرد بنده بوده از کار برکنار کردند درعین حال اکنون الحمدلله رئیس پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای تغییر کرده و فردی عاقل و باتجربه را به کار گمارده‌اند.

کار سازمان انرژی اتمی به دست تفکرات مدرسه‌ای افتاد
وی با اظهار تأسف از اینکه دکتر صالحی در ابتدای کار ظرفیت‌های لازم برای استفاده از تجربیات عقلا را نداشت، گفت: کار سازمان انرژی اتمی به دست تفکرات مدرسه‌ای افتاد؛ کسانی که فقط می‌خواهند آموزش بدهند و این برای سازمان انرژی اتمی که باید نقش حاکمیتی داشته باشد مضر است و باید به دانشگاه‌ها بها بدهد. معنی ندارد انرژی اتمی دانشجوی دکترا بگیرد و اگر اینطور ادامه یابد دانشجوی فوق لیسانس هم می‌گیرند و درس و تست می‌دهند و آنجا را مدرسه می کنند.

عباسی با بیان اینکه سیاستمان این بود که هریک از دانشگاه‌ها را در موضوعات مهم محور قرار دهیم، تشریح کرد: دانشگاه صنعتی امیرکبیر را محور قرار دادیم به دلیل قدمت کار هسته‌ای و داشتن انواع و اقسام دانشکده از جمله دانشکده معدن که در استخراج و اکتشاف و دانشکده نساجی در تولید الیاف کامپوزیت می‌تواند کمک کند. همچنین دانشکده برق و صنایع و سایر رشته‌ها را داراست و چون در تهران است می توانستیم مرکز تحقیقاتی سازمان انرژی اتمی در کارگر شمالی را به دانشگاه صنعتی امیرکبیر وصل کنیم و پنج درصد ظرفیت تحقیقاتی این دانشگاه را در شروع به هسته‌ای اختصاص دهیم. این پنج  درصد حدود 700نفر نیروی متفکر فوق لیسانس و دکترا و استاد می‌شد از بین حدود 8500 نفر که لیسانس‌های سال چهار که نیروهای خوبی بینشان وجود داشت را هم حساب نکردیم.

تلاش کردیم پژوهشکده راکتور تحقیقاتی را در دانشگاه شیراز مستقر کنیم
وی پلی‌تکنیک بودن یعنی سابقه عملیاتی داشتن دانشگاه امیرکبیر و همکاری مسئولین دانشگاه را از جمله عوامل دیگر برای انتخاب این دانشگاه به عنوان دانشگاه محوری برشمرد و افزود: برای دانشگاه شیراز برنامه دیگری داشتیم که باید ظرفیت ها و میزان همکاری دانشگاه شیراز را بررسی می‌کردیم و تلاش کردیم پژوهشکده راکتور تحقیقاتی را در این دانشگاه مستقر کنیم یا اینکه در بوشهر باشد و از دانشگاه شیراز به عنوان پشتیبان پژوهشکده استفاده کنیم و پژوهشگران دانشگاه شیراز در زمان تعمیرات و عیب یابی و اورهال دستگاه‌ها در بوشهر حضور یابند.

دانشمند هسته‌ای کشور با بیان اینکه راکتور تحقیقاتی دانشگاه شیراز می‌توانست دارو تولید و تحقیقات هسته ای بخش مهندسی هسته ای را تقویت کند، گفت: می‌خواستیم مسئولیت بخش کاربرد پرتوها را به دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز بدهیم.

در شیراز برنامه ای برای تولید سوخت هسته ای نداشتیم
عباسی با بیان اینکه در شیراز برنامه ای برای تولید سوخت هسته ای نداشتیم و آن را به اصفهان سپرده بودیم، اظهار کرد: سوخت راکتور شیراز قرار بود از طریق غنی سازی 20 درصدی که خودمان ساختیم، تامین شود اما طبق دستورالعملی که آژانس گفته راکتورهایی که 20 درصد هستند باید به کمتر از 20 درصد کاهش داده شود، ما می‌توانستیم با 12 و نیم درصد هم راکتور را بسازیم و مشکلی در این زمینه نداشتیم.

رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی کشور با اشاره به اینکه بناب در آذربایجان شرقی را به عنوان قطب کاربرد پرتوها در شمال غرب کشور در نظر گرفته بودیم که استان های اردبیل، آذربایجان، همدان و کردستان را هم پوشش می‌داد، گفت: الیگودرز را به عنوان مرکز کاربرد پرتوها و تابش دهی مواد غذایی در نظر گرفته بودیم که استان‌های چهارمهال و بختیاری، لرستان و خوزستان را پشتیبانی می‌کرد و به این ترتیب یک برنامه جامع برای کل کشور داشتیم که از صنعت هسته‌ای به نحو احسن در کشور استفاده شود.

برجام متن پیشرفته فکت شیت آمریکایی بود
در ادامه این گفتگو عباسی درخصوص برجام نیز گفت: تناقض‌ها در گفتار تیم مذاکره کننده زیاد بود چون دستپاچه بودند و می خواستند به هر نحو ممکن برجام را اجرایی کنند چراکه به طرف غربی و آمریکایی‌ها قول داده بودند و رفته بودند در مذاکرات مستقیم با آن ها یک چیزهایی را بستند که در اصل فکت شیت آمریکایی ها را اجرا کردند یعنی آن چیزهایی که در فکت‌شیت آمریکایی ها مطرح شده بود، پیشرفته ترش را در برجام می‌بینید.

تیم مذاکره کننده همه چیز را در ژنو گذاشت و آمد
وی ضمن بیان اینکه تلاش تیم مذاکره کننده را نفی نمی کنیم، تصریح کرد: به نظرم تیم مذاکره کننده از ابتدا در سال 1392 که به ژنو رفت بازنده مذاکره بود چراکه بر مبنای غلطی مذاکره صورت گرفت و در ژنو همه چیز را گذاشت و آمد.

رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی تأکید کرد: ما در مذاکرات از یک حدی پایین تر نمی‌آمدیم، حقوق کشور را زیرپا نمی‌گذاشتیم و تکلیف جدید هم نمی‌پذیرفتیم. شعارمان این بود که می‌گفتیم اول از حقوقمان بهره مند شویم بعد تکالیفی که برعهده‌مان هست را انجام دهیم و تکالیف را طبق ام.پی.تی انجام می دهیم و فراتر از آن را نمی‌پذیرفتیم و گام به گام جلو می‌رفتیم.

کنار گذاشتن دانشمندان هسته ای جز توافق بود
جانباز هسته‌ای کشورمان تصریح کرد: این اختلاف دیدگاه است که یک باره در سال 1392 در مذاکرات 23 نوامبر تیم مذاکره کننده یکباره هرچه دستاورد کشور بود را متوقف کرد و دیگر چیزی برای چانه زنی باقی نگذاشت و آن‌ها حداقلی را گرفته بودند همینطور جلو آمدند و همه چیز را تعطیل کردند. اراک را تعطیل کردند، حد غنی سازی پایین آمد، سوخت دیگر تولید نشد و حتی آدم‌ها هم تسویه شدند یعنی حذف یک آدمی مثل من از حوزه هسته‌ای کشور هم جزو برنامه توافق شده بود به طوری که می‌بایست آدم‌هایی که طرف غربی رویش حساس هستند و تحریم و ترور کردند اصلا در حوزه هسته ای نباشند.

یک لغت هم که بگویند میفهمیم آنجا چه خبر است
عباسی با بیان اینکه من هم جزو 23 نفری بودم که قرار بود با آن‌ها مصاحبه کنند، تصریح کرد: اخبار و اطلاع از اینکه در سازمان انرژی اتمی چه می‌کنند برای ما ممنوع است و به ما چیزی اطلاع نمی‌دهند ولی چون بر آنجا اشراف داریم، یک لغت هم که بگویند میفهمیم آنجا چه خبر است البته نمی‌خواهیم زیاد اطلاعاتی کسب کنیم چون کارمان نیست.

در موضوع برجام، مجری و ناظر یکی است
وی با بیان اینکه حتی در تیم نظارت برجام هم از ما دعوت نکردند، گفت: به صلاح کشور بود که منتقدان معقول را برای بررسی روند کار دعوت کنند نه اینکه مجری و خود آدم‌های دولت ناظر باشند بلکه صحیح‌تر این است که ناظر از مجری جدا باشد و باید به انجمن هسته‌ای ایران که یک ان.جی.او هست و تحت چارچوب قانونی کشور کار می‌کند درخواست می‌کردند که بر برجام نظارت کند و انجمن هم از دانشمندان دانشگاه های کشور دعوت می کرد که طبق دستورالعمل بازرسی خود نظارت کنند که ببینند برجام درست اجرا می شود اما حتی حاضر به پذیرش این هم نشدند و پافشاری کردند که همان تیم خودشان ناظر هم باشد.

کار انجمن هسته ای حفظ دستاوردهای نظام در حوزه هسته ای است
رئیس انجمن هسته‌ای کشور با تاکید بر اینکه اکنون کاری که در چارچوب خودم می‌توانم انجام دهم و تکلیفی که نسبت به نظام دارم این است که دستاوردهای نظام را حفظ کنم بدون اینکه آژانس را حساس کنم، گفت: اکنون رئیس هیئت مدیره انجمن هسته ای ایران هستم و داریم دستاوردهای هسته‌ای نظام را حفظ و آن‌ها را تبدیل به مستنداتی می‌کنیم که قابل تدریس در دانشگاه ها باشد. همچنین ضمن پرهیز از برخوردهای هیجانی و با در نظر گرفتن مصالح کشور تلاش می‌کنیم کارگاه‌های آموزشی برای نیروهای جوان و جدیدی که به صنعت هسته‌ای کشور اضافه می‌شوند، برگزار کنیم.