به گزارش شیرازه، تقلای این‌روزهای اصلاح‌طلبان دیدنی است. آنان حجم جلسات و همایشهای خود را برای ورود به میدان انتخابات ریاست جمهوری آتی افزایش داده‌اند، از حضور در مراسم ختم افراد مشهور و وابستگان افراد سیاسی مشهور گرفته تا دیدارهای دوجانبه و چندجانبه خانگی و محفلی و میزگردهای چندجانبه در رسانه‌ها. 

بازخوانی آن‌چه از داخل اردوگاه اصلاح‌طلبان به بیرون درز پیدا کرده است نشان می‌دهد که مهمترین مباحث آنان حول یک سؤال اساسی است: آیا «عبور» از روحانی را باید کلید زد؟ روحانی را از حضور در انتخابات منصرف کرد و با افرادی دیگر پا به عرصه میدان گذاشت، یا فعلاً دست نگه داشت و عملکرد 9 ماه آینده او را دید و منتظر ماند تا چه‌کسانی در مقابل او صف‌آرایی خواهند کرد تا بعد از آن تصمیم گرفت؟

البته در برابر این دیدگاه یعنی «عبور از روحانی» پیشنهاد دیگری نیز زمزمه می‌شود و آن این است که با دولت "ائتلاف مشروط" ببندند.

از منظر موافقان پیشنهاد دوم، ائتلاف مشروط برای این است که دولت روحانی خود را وابسته فکری به اصلاح‌طلبان دانسته و این نکته را در ذهن داشته باشد، در صورتی که خواسته‌های اصلاح‌طلبان را اعمال کند آنها از او حمایت می‌کنند و در غیر این صورت حمایت آنها از روحانی منتفی شده و به کاندیداهای دیگر فکر می‌کنند.

طرح مذکور برای نخستین بار در فروردین امسال مطرح شد. صادق زیباکلام پیشنهادی به روحانی داد «روحانی بهتر است یا عارف یا ظریف را به مردم در انتخابات 96 معرفی کند».

زیباکلام در تشریح این پیشنهاد گفت که اگر این اتفاق بیفتد شانس اصلاح‌طلبان بیشتر می‌شود. البته اگر احمدی‌نژاد نیاید اصلاح‌طلبان در هر صورت پیروز مطلق هستند.

البته زیباکلام نیز نتوانست نگرانی و دلهره اصلاح‌طلبان از حضور احمدی‌نژاد را پنهان کند و در ادامه گفت: «...ولی اگر احمدی‌نژاد بیاید کار روحانی سخت خواهد بود. البته اگر حمایت هاشمی و اصلاح‌طلبان نباشد که روحانی شکست خواهد خورد... احمدی‌نژاد موج به راه خواهد انداخت و آن موج را نباید دست‌کم گرفت».

موضوع «حضور» و چگونگی حضور روحانی در انتخابات آتی، مهمترین موضوع جلسات اصلاح‌طلبان  است.البته همچون گذشته باز هم در درون اردوگاه اصلاح‌طلبان، زمزمه‌های جدایی و گسست نیز به گوش می‌رسد.

 احمد شیرزاد عضو حزب منحله و شبه‌دولتی مشارکت در یادداشتی در روزنامه شرق به تبیین 2 اصطلاح سیاسی پرداخت. وی در یادداشت خود دو بحث «عبور از روحانی» و «چک سفیدامضا» را مطرح کرد.

شیرزاد نوشت: «اینکه نباید چنین چکی را به دست آقای روحانی داد! همه می‌دانیم در دنیای انسانی که همه ما امکان خطا و لغزش داریم، اساساً چک سفید‌امضا را نباید به دست هیچ‌کس داد. مسئله اینجاست که حمایت از آقای روحانی به‌معنای تأیید همه مواضع فعلی یا مواضع او تا آخر عمر نیست که تعبیر به چک سفید شود».

نماینده مجلس ششم در یادداشت خود از احتمال آرای پایین روحانی در دور آتی نوشت: «اگر روحانی رأی خود را نسبت به دور قبل افزایش ندهد تیرهای بلا را می‌توان به‌سوی او نشانه رفت».

 رسول منتجب‌نیا قائم‌مقام حزب اعتماد ملی نیز در یادداشتی در روزنامه اعتماد، سهم‌خواهی اصلاح‌طلبان در انتخابات آتی از روحانی را علنی و آشکار کرد.

وی با انتقاد از اینکه در جریان انتخابات 92 به سهم ویژه اصلاح‌طلبان در تشکیل کابینه توجهی نشد، نوشت: «در آن زمان به‌خاطر لزوم ارایه یک کاندیدا و سخت بودن راضی کردن آقای روحانی از انصراف تصمیم گرفته شد تا آقای عارف انصراف دهد، بنابراین یک‌جانبه از آقای روحانی حمایت کردیم».

قائم‌مقام حزب اعتماد ملی از انحصارطلبی‌های حزب اعتدال و توسعه انتقاد کرد و در ادامه نوشت: «نتیجه چنین رفتاری از سوی اصلاح‌طلبان این بود که دولت منهای اصلاح‌طلبان تشکیل شد و اگر افرادی در کابینه قرار گرفتند با صبغه اصلاح‌طلبی نبود. همچنین گروه کوچکی که خود را وابسته به رییس‌جمهور می‌دانستند، دچار توهم شدند و تصور می‌کنند که عامل پیروزی آقای روحانی در سال ٩٢ حزب اعتدال و توسعه بوده است؛ نه اصلاح‌طلبان و شخصیت‌های بزرگ اصلاح‌طلب».

قائم‌مقام حزب اعتماد ملی در این یادداشت ادامه حمایت اصلاح‌طلبان از روحانی را مشروط به تعیین سهم برای آنان دانست و نوشت: «کسانی که عامل پیروزی یک فرد هستند باید سهمی در اداره امور داشته باشند».

منتجب‌نیا در یادداشت خود با اشاره به اینکه در عرصه سیاست و ائتلاف‌ها همیشه سهم‌خواهی وجود دارد و پشت کردن به سایر «هم‌ائتلافی‌ها» اشتباه است، نوشت: «این درست نیست که از شخصیتی حمایت شود اما او به‌هیچ‌وجه خود را وامدار نداند، از این رو قبل از آنکه اصلاح‌طلبان به تصمیم برسند آقای روحانی باید جلساتی را با شخصیت‌های بزرگ اصلاح‌طلب برگزار کند و حلقه افراد نزدیک به او با اصلاح‌طلبان جلساتی داشته باشند تا به یک توافق و تعامل مشخص و مکتوب برسند».

محمود صادقی عضو هیئت رئیسه فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی نیز از احتمال قرار گرفتن یک آلترناتیو در کنار روحانی خبر داد و اظهار کرد: «عیبی ندارد برخی آلترناتیوها در کنار ایشان مجال بروز و ظهور داشته باشند».

علی اکبر شکوری راد دبیرکل حزب اتحاد ملت و عضو سابق حزب منحله مشارکت با هشدار به روحانی نسبت به عملکرد کابینه از ضرورت تغییر در کابینه سخن گفت: «اگر آقای روحانی در کابینه ترمیم انجام ندهد شرایط را برای حمایت اصلاح‌طلبان از خودش سخت‌تر می‌کند. من نمی‌گویم در این شرایط اصلاح‌طلبان از او حمایت نخواهند کرد اما می‌گویم کار خیلی سخت می‌شود. بسیج برای اخذ رأی برای آقای روحانی مشکل‌تر می‌شود».

شکوری‌‌راد تصریح کرد: «اصلاً عشقی از جانب ما به آقای روحانی وجود ندارد؛ حمایت ما از آقای روحانی یک حمایت کاملاً عقلانی است. اصلاً حمایت عاطفی نیست و عشق اینجا معنایی ندارد. ما ارزیابی می‌کنیم و می‌سنجیم و ادامه می‌دهیم. آقای روحانی هم هیچ‌وقت سعی نکرده است ما را نسبت به خودش علاقه‌مند کند».

سعید لیلاز عضو حزب کارگزاران سازندگی نیز به موضوع ضرورت ائتلاف پرداخت و در روزنامه اعتماد نوشت: «ائتلاف اصلاح‌طلبان با حامیان دولت صرف نظر از اینکه درست یا غلط بود گریزناپذیر بود. برمبنای همه تجربیاتی که از گذشته داشتیم و بر مبنای آرایش نیروهای سیاسی و اجتماعی حال حاضر در ایران از این ائتلاف گریزی نداشتیم».

البته از سوی دیگر، برخی از اصلاح‌طلبان نبود ارتباط رئیس دولت با عموم مردم و اقشار حاشیه نشین کشور را از ضعف‌های بزرگ روحانی می‌دانند.

محسن رهامی فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت‌وگوی خود با روزنامه آرمان با اذعان به این نکته که دولت روحانی به وضع اقشار فرودست و آسیب‌پذیر جامعه به‌ویژه روستاییان و حاشیه‌نشینان توجه شایسته‌ای ندارد، گفت: «معتقدم که روحانی در بعد تعمیق و تعمیم عدالت در میان اقشار محروم به‌ویژه روستاییان و مردم حاشیه نشین شهری موفقیت چندانی نداشته است. علاوه بر این، با نیروهای مختلف سیاسی و اجتماعی هم ارتباط کمی برقرار کرده است، حتی با اصلاح‌طلبانی که حامیان اصلی وی بودند. روحانی در سال اول ریاست‌جمهوری یک یا دو جلسه مفصل با تعدادی از فعالان و دبیران کل احزاب اصلاح‌طلب و اصولگرا برگزار کرد و در سال دوم و سوم این جلسات تکرار نشد».

رهامی با انتقاد شدید از عملکرد روحانی در برخورد با احزاب و جناح‌های متفاوت، اظهار کرد: «متأسفانه دولت جدید به‌خلاف وعده‌های اولیه، تاکنون روی چندان خوشی به احزاب و تشکل‌ها نشان نداده است. هم در دولت احمدی‌نژاد و هم در دولت فعلی، حزبی بودن و فعالیت تشکیلاتی و حزب داشتن، ارزش چندان مثبتی تلقی نمی‌شود».

اما طرح «ائتلاف مشروط» با دولت روحانی نیز از دیگر طرح‌های مطرح در اردوگاه اصلاح‌طلبان است.

محمود میرلوحی (عضو حزب منحله مشارکت و حزب اتحاد ملت)، در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد و در پاسخ این سؤال که اصلاح‌طلبان چه موضعی نسبت به دولت روحانی باید داشته باشند، گفت: برآورد من از قراین این است که اصلاح‌طلبان ائتلاف مشروطی را با آقای روحانی حفظ کرده و ادامه خواهند داد. بر دو کلمه ائتلاف و مشروط تأکید دارم. با آقای روحانی ائتلاف خواهیم داشت به‌جهت اینکه در سال 92 به‌عنوان گام اول و سال 94 را به‌عنوان گام دوم همکاری اصلاح‌طلبان با دولت آقای روحانی یاد می‌کنیم.

وی گفت: به‌طور طبیعی این بار در انتخابات 96 شرایط با ائتلاف سال 92 متفاوت خواهد بود. در سال 92 ما یک ائتلاف دقیقه نودی را با آقای روحانی تجربه کردیم. در سال 94 نیز جریان اصلاحات محور تصمیمات بود. جریان حامیان دولت با اصلاح‌طلبان همکاری کردند. طبیعتاً اصلاحات امروز در جایگاهی است که باید جوانب کار را بررسی کند؛ راهبردهای منطقی و مفیدی را اتخاذ کند و با آقای رئیس جمهور وارد گفت‌وگو و توافق شود. اینکه گفته شود بدون قید و شرط در سال 96 با آقای روحانی ائتلاف می‌کنیم خلاف نظام تصمیم‌گیری اصلاحات است.

بازخوانی کارنامه جریان اصلاح‌طلبی، ماجرای انحصارطلبی‌‌ها و زیاده‌‌خواهی‌های برخی از عناصر تابلودار این جریان را آشکار می‌سازد. حال باید منتظر ماند و دید که دولت روحانی در این 9 ماه باقی‌مانده چه تاکتیکی را در مواجهه با جریان افراطی اصلاح‌طلبی و پاسخ به طرح‌های مطروحه در اردوگاه اصلاح‌طلبان برمی‌گزیند.