به گزارش خبرنگار سرویس اقتصادی شیرازه این روزها بحث خزانه درآمدهای عمومی دولت، یکی از بحث‌های چالشی تبدیل شده است. در این خصوص نکات قابل تاملی وجود دارد.

خزانه خالی است،‌ خزانه خالی نیست!

آغازگر این بحث اما رئیس جمهور بود. روحانی چندی قبل در جمع دانشجویان از «خزانه خالی» دولت خبر داد اما نگفت که منظورش خزانه ارزی است یا خزانه درآمدهای عمومی کشور لذا بهمنی رئیس کل بانک مرکزی در دولت احمدی‌نژاد با بیان این‌که خزانه ارزی در پایان دولت دهم از وضعیت بسیار مناسبی برخوردار بوده است، سعی کرده تا پاسخ روحانی را بدهد. این گفتگوهای بی‌فایده و حتی مضر در شرایطی که ایران مذاکرات حساسی را با 1+5 آغاز کرده است، ادامه یافت و طیب‌نیا وزیر اقتصاد دولت کنونی، گفت که منظور روحانی نه خزانه ارزی که خزانه درآمدهای عمومی کشور است.

این اظهار نظر، با واکنش حسینی وزیر اقتصاد دولت دهم مواجه شد او گفت که اتفاقا این خزانه هم خالی نبوده و در آخرین روز کاری دولت یعنی 13 مرداد، بالغ بر 1623 میلیارد تومان موجودی داشته است. دوباره طیب‌نیا پاسخ این گفته را هم داد و گفت که مهم نیست خزانه چقدر موجودی دارد مهم این است که دولت کنونی از منابع درآمدی 210 هزار میلیارد تومانی، تنها 100 هزار میلیارد تومان را می‌تواند تا پایان سال تامین کند!

اما در این میان یک سوال جدی پیش می‌آید؛ وضعیت خزانه درآمدهای عمومی دولت در پایان دولت خاتمی و ابتدای دولت احمدی‌نژاد چگونه بوده است؟ نحوه برخورد دولت نهم با موجودی خزانه هشتم، چگونه بوده است؟

خزانه درآمدهای عمومی دولت چیست؟

درآمدهای عمومی دولت از جمله مالیات، سهم دولت از فروش نفت، واگذاری‌ها، فروش اوراق مشارکت و سایر درآمدها همگی در خزانه عمومی دولت واریز می‌شود. در این میان دولت، پرداخت‌های جاری خود یعنی حقوق کارمندان و بازنشستگان و خدمات رفاهی را از این خزانه می‌پردازد و اگر رقم مازادی باقی بماند، دولت آن را صرف سایر امور همچون طرح‌های عمرانی، بازپرداخت سود اوراق مشارکت، بازپرداخت بدهی‌ها و .... می‌کند. لذا میزان موجودی این خزانه، ماه به ماه تغییر می‌کند. و حتی امکان صفر شدن آن در پایان هر ماه نیز وجود دارد که معمولا این‌گونه نمی‌شود و مبلغی هر چند کم در آن باقی می‌ماند.

خزانه‌ای که خاتمی تحویل احمدی‌نژاد داد

بر اساس گفته سید صفدر حسینی، وزیر اقتصاد دولت خاتمی در 13 شهریور 1384، اگرچه دولت در بودجه دچار کسری بود اما موجودی خزانه بالغ بر 5 هزار میلیارد تومان می‌شد. به عبارت دیگر دولت خاتمی خزانه را با 5 هزار میلیارد تومان به دولت احمدی‌نژاد تحویل داده است. این در حالی است که دولت احمدی‌نژاد این خزانه را با موجودی 1623 میلیارد تومان به دولت روحانی تحویل داد. اگرچه اختلاف این دو مبلغ چیزی حدود 3500 میلیارد تومان است اما با توجه به محدودیت‌های دولت دهم به دلیل تحریم بانک مرکزی که موجب می‌شد تا دولت در اخذ مبلغ حاصل از فروش نفت به کشورهای مختلف دچار مشکل شود، امری قابل توجیه است و این در حالی است که طبق گفته یک مقام آگاه در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در زمان خاتمی، درامدهای نفتی پیش‌بینی شده در بودجه سال 84، به دلیل افزایش قیمت نفت در آن زمان و سهل‌الوصول بودن این درآمدها به دلیل تحریم نبود بانک مرکزی، زودتر از موعد مقرر کسب شده بود.

احمدی‌نژاد هم می‌توانست بگوید ...

مطمئنا احمدی‌نژاد و مسئولان اقتصادی دولت نهم در سال 84 می‌توانستند با استفاده از شیوه استدلالی طیب‌نیا وزیر اقتصاد کنونی خیلی راحت بگویند که «مهم نیست خزانه چقدر موجودی دارد مهم این است که دولت کنونی از منابع درآمدی X هزار میلیارد تومانی، تنها Y هزار میلیارد تومان را می‌تواند تا پایان سال تامین کند» در نتیجه «دولت خزانه را خالی از خاتمی تحویل گرفته است!» اما آن‌ها این کار را نکردند.

دولت امید و پمپاژه ناامیدی!

حتی اگر مذاکره‌ای در کار نبود، تحریمی در کار نبود، و شرایط مناسب بود، آیا دولتی که امیدبخشی به مردم را شعار می‌دهد، می بایست این‌طور بر طبل «خزانه خالی» که خالی هم نیست، بکوید و بذر ناامیدی را بپاشاند؟ یاس‌پراکنی «خزانه خالی» رئیس جمهور، «منطقی بودن نرخ ارز» رئیس بانک مرکزی و «گران شدن خودرو» وزیر صنعت کجای پازل امیدبخشی دولت تدبیر و امید جای دارند؟

با همه این حرف‌ها و حدیث‌ها‌،‌ در شرایط کنونی کشور و نیاز دولت و دستگاه سیاست خارجی به پر بودن دست‌هایش در مذاکرات حساس هسته‌ای، مشخص نیست که چرا باید «خزانه بازی» دولت آغاز و ادامه داشته باشد.

انتهای پیام/523/3