گستردگی اعتراضات در شهرهای استانبول، آنکارا، ازمیر و بودروم و چند شهر دیگر این کشور حاکی از مسئله‌ای فراتر از تبدیل فضای سبز به ساختمان تجاری است.

حزب عدالت و توسعه که با نظریه‌پردازی احمد داود اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه، رویای احیای امپراطوری عثمانی را در سر می‌پروراندند و سیاست‌های خود را با چنین دیدگاهی تنظیم می‌کردند، اکنون به دیده حیرت به اتفاقات روزهای اخیر در شهرهای این کشور می‌نگرند و انگشت اتهام را بسوی دیگران گرفته‌اند.

حزب عدالت و توسعه و شخص اردوغان، پرچمدار ترویج قرائت نوینی از اسلام و تبدیل کردن آن به مدلی برای کشورهای اسلامی – بویژه کشورهای درگیر در بیداری اسلامی – طی سال‌های اخیر بوده است و به نیابت از آمریکا سعی در منحرف کردن مسیر بیداری اسلامی و دمیدن در آتش فتنه سوریه دارد.

اقدامات اخیر اردوغان در نامگذاری برخی امکان این کشور به نام سلاطین عثمانی که در جامعه ترکیه - و بطور خاص درمیان علویان – حساسیت‌های بسیاری را برانگیخت و مردم این کشور بیش از گذشته از سیاست‌های حزب عدالت و توسعه به خشم آمدند که اوج آن استانبول و به دنبال آن در شهرهای دیگر ظهور و بروز پیدا کرد.

دنباله‌روی از ناتو و تبدیل شدن این کشور به اهرم فشار ناتو در منطقه، دامن زدن به اختلافات قومی در کشورهای منطقه و همکاری آشکار با گروه‌های تروریستی فعال در سوریه و گسترش تروریسم مورد حمایت ترکیه در منطقه و انفجار ریحانلی و ... از جمله ریشه‌های نارضایتی جامعه ترکیه از سیاست‌های دولت اردوغان بوده است.

دو کشته و 1000 بازداشتی در دو روز اول درگیری‌ها

اما برخورد اردوغان با اعتراضات نیز گویای رویکرد دیکتاتور مآبانه وی و فرار از واقعیت شکست سیاست‌های سلطه‌جویانه و مداخله‌گرانه این کشور است. اردوغان در اولین واکنش به موج اعتراضات در این کشور، اعتراض‌های استانبول را بحرانی ساختگی و غیرقابل توجیه دانسته و شبکه‌های اجتماعی را عامل شعله‌ور شدن آتش اعتراضات خوانده است.

پس از این اظهارات اردوغان، دولت ترکیه شبکه‌های اجتماعی نظیر فیس‌بوک و توئیتر را مسدود و دسترسی به اینترنت را محدود کرده است.

از سوی دیگر پلیس ترکیه نیز با خشونت به مقابله با معترضان در میدان «تقسیم» استانبول، مرکز اصلی اعتراضات روی آورد که تا کنون بنابر برخی گزارش‌ها چند نفر کشته‌ شده‌اند که تصاویر دو نفر از آن‌ها منتشر شده است.

استفاده پلیس از گاز اشک‌آور، خودروهای آب‌پاش و ضرب و شتم معترضان با باتوم و اسلحه، تا کنون صدها مجروح برجای گذاشته و نزدیک به 1000 نفر نیز بازداشت شده‌اند.

این اعتراض‌ها از جمعه گذشته در اعتراض به طرح دولت ترکیه برای تبدیل بوستان تاریخی «قیزی پارک» به یک مرکز فرهنگی و تجاری در استانبول آغاز و به شهرهای دیگر کشیده شد. این تجمع اعتراضی که از دوشنبه هفته قبل آغاز شده بود، بامداد پنج‌شنبه گذشته با هجوم پلیس به معترضان به خشونت کشیده شد.

اردوغان که طی دوسال گذشته بشار اسد را به بکارگیری زور و خشونت بر ضد معترضان متهم می‌کرد، در اولین روز از اعتراضات فراگیر در 48 نقطه ترکیه که با خشونت نیروهای امنیتی هم موفق به سرکوب و مهار آن نشد، دست‌کم دو کشته برجای گذاشت تا ماهیت تمامیت‌خواه و سرکوب‌گر خود را بیش از پیش نشان دهد.

پایگاه اینترنتی روزنامه "حریت" ترکیه شامگاه شنبه به نقل از معمر گولر، وزیر کشور ترکیه، نوشت که ۹۳۹ نفر در ۹۰ تظاهرات در ۴۸ منطقه این کشور دستگیر شده‌اند.

به گزارش مشرق، شهروندان ترک‌تبار در نیویورک و شهرهای مختلف آلمان نیز در حمایت از اعتراضات ترکیه به خیابان‌ها آمدند. مارتین شولتس، رئیس آلمانی پارلمان اروپا، برخورد شدید پلیس ترکیه با تظاهرات‌کنندگان را "کاملا غیرمتناسب" ارزیابی کرد. او از دست‌اندرکاران دولت ترکیه خواست برای آرام‌شدن اوضاع تلاش کنند و با معترضان به گفت‌وگو بنشینند.

«عمران زعبی» وزیر اطلاع‌رسانی سوریه هم در واکنش به ناآرامی‌های اخیر در ترکیه گفت: «خواسته‌های مردم ترکیه شایسته این همه خشونت نیست.»

وی افزود: «اگر اردوغان نمی‌تواند از روش‌های مسالمت‌آمیز استفاده کند، باید استعفاء دهد.» زعبی تصریح کرد: «اقدامات سرکوبگرایانه اردوغان علیه تظاهرات‌ مسالمت‌آمیز نشان می‌دهد که چقدر او از واقعیت دور است.»

بسیاری از کارشناسان مسائل خاورمیانه، با تشبیه حوادث میدان تقسیم استانبول به میدان التحریر قاهره،اعتراضات مردم ترکیه را اعتراضی انقلابی به سیاست‌های تمامیت‌خواهانه قلمداد کرده و آن را سرآغاز نسخه ترکی انقلاب‌های عربی خوانده‌اند و پیش‌بینی کرده‌اند با سرکوب گسترده مخالفان مواجه شود.

در همین‌حال خبرگزاری رویترز از ادامه اعتراضات برای سومین روز آن خبر داد که در آن نیروهای پلیس با استفاده از بالگرد اقدام به استفاده از گاز اشک‌آور برای پراکنده کردن معترضان کرده‌اند.